Najpopularniejsze rodzaje tynków - przegląd

Obecnie tynki wykonywane są najczęściej z tzw. mieszanek gotowych, sprzedawanych w workach (15, 20, 25 lub 30 kg), jako suche mieszanki lub w wiaderkach jako pasty. Nieliczni wykonawcy przygotowują zaprawy tynkarskie samodzielnie na placu budowy. Jednak trudno zapewnić jednolite parametry każdej większej porcji tak uzyskiwanej zaprawy. Przygotowywanie zapraw fabrycznych polega tylko na rozrobieniu suchej mieszanki z odpowiednią porcją wody, a gdy jest to zaprawa w postaci pasty, sprowadza się jedynie do jej krótkiego zamieszania w wiaderku.

Do dyspozycji jest sporo tynków o różnym przeznaczeniu. Oprócz tych typowych, mających za zadanie utworzyć równe i stabilne podłoże pod gładź i farbę lub inny materiał wykończeniowy, są też tynki specjalnego przeznaczenia. Wśród nich znajdziemy tynki przydatne do osuszania ścian, umożliwiające nadanie ścianom przestrzennej faktury lub poprawiające właściwości termoizolacyjne przegrody.

Tynki cementowe

Tynki cementowe to proste mieszanki niezawierające w składzie wapna (tylko cement i wypełniacze kwarcowe). Z tego powodu trudno się je rozrabia i nie są łatwe ani wygodne w nakładaniu i zacieraniu. Wapno ma bowiem działanie uplastyczniające masę, a gdy go brak, zaprawa traci na urabialności. Brak wapna daje jednak pewne istotne korzyści, tynk staje się odporniejszy na uszkodzenia oraz na działanie wilgoci i wody.

Tynki cementowe wiążą szybko, pozostawiając niewiele czasu na dopracowanie tynkowanej powierzchni. Znana jest ich podatność na skurcz w trakcie wiązania. Może on doprowadzić do pojawienia się spękań, jeśli są nanoszone w niesprzyjających warunkach i zbyt szybko schną.

Wewnątrz budynków wykorzystuje się je głównie jako warstwę wyrównawczą pod okładziny z płytek lub innych tynków, na przykład strukturalnych. Tynki cementowe pozwalają na uzyskanie warstwy wykończeniowej grubości od 1,5 do 4 cm.

Tynki cementowo-wapienne

Te tynki układa się znacznie łatwiej niż cementowe. Są natomiast mniej wytrzymałe na uszkodzenia oraz wilgoć, ale i tak tworzą solidne warstwy - należą do najmocniejszych. Tynki takie chętnie stosuje się jako podkład pod gładzie. Same mają, niestety, dość chropowatą powierzchnię. Uzyskanie gładkiej powierzchni wymaga w ich przypadku dużej precyzji i doświadczenia, a efekt i tak nie dorównuje temu, który pozwalają osiągnąć gładzie. Tynki te można nanosić ręcznie lub maszynowo, potem konieczne jest wyrównanie i ostateczne wygładzenie powierzchni.

Niektóre z mieszanek cementowo-wapiennych wzbogaca się substancjami hydrofobizującymi, aby zwiększyć szczelność tynku. Do niektórych natomiast dodawane są plastyfikatory - poprawiające urabialność i ułatwiające nakładanie. Obecnie większość tynków cementowo-wapiennych można nakładać jednowarstwowo lub w dwóch warstwach (obrzutka wstępna i narzut). Tynki cementowo-wapienne pozwalają na uzyskanie warstwy wykończeniowej grubości od 0,5 do 4 cm.

Tynki gipsowe

Ich podstawowym składnikiem jest gips. Z tego względu są jaśniejsze niż tynki na bazie szarego cementu, a także przewyższają je pod względem plastyczności i urabialności. Tym zaskarbiły sobie sympatię wykonawców. Uznaje się je za materiał zdolny regulować poziom wilgotności w pomieszczeniach, ponieważ potrafią wchłaniać nadmiar wilgoci z powietrza i oddawać go, gdy zaczyna być sucho.

Nie są jednak odporne na duże zawilgocenie i wodę. Trzeba o tym pamiętać, układając je w pomieszczeniach, gdzie panują takie właśnie warunki, a więc w pralniach, łazienkach itp. Konieczne jest wtedy wykańczanie ich powłokami odpornymi na wilgoć, na przykład farbami przeznaczonymi do pomieszczeń wilgotnych lub malowanie płynną folią przed przyklejeniem płytek. Należy mieć na uwadze również to, że gips sprzyja korozji stali, dlatego łączniki, przechodzące przez warstwę takiego tynku, powinny być nierdzewne lub zabezpieczone antykorozyjnie.

Tynki gipsowe nanosi się jednowarstwowo - ręcznie lub przy użyciu agregatu tynkarskiego. Grubość ich warstwy może sięgać 4 cm.

Tynki wapienne lub gipsowo-wapienne

Zapewniają we wnętrzach dobry mikroklimat, podobnie jak tynki gipsowe. Charakteryzują się dużą paroprzepuszczalnością. Nie mają tendencji do samoczynnego pękania, tworzą jednak warstwę niezbyt odporną na uszkodzenia. Z tego powodu można je stosować do wykańczania powierzchni słabych. Takie powierzchnie, np. stare tynki, muszą być bowiem wykańczane tynkami słabszymi niż one same (zasada "słabsze na mocniejsze"). Tynki takie, zwłaszcza wapienne, mają szerokie zastosowanie w renowacjach starych, często zabytkowych budynków.

Tynków wapiennych i gipsowo-wapiennych nie powinno się stosować w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności powietrza. Układa się je jedno- lub dwuwarstwowo. Ich łączna ich grubość wynosi od 1 do 2 cm.

Tynki cementowo-polimerowe

Sprzedaje się je w postaci suchej mieszanki. Są to tynki cementowo-wapienne, wzbogacone domieszkami polimerowymi, poprawiającymi ich elastyczność. Czyni je to odporniejszymi na spękanie. Tynki takie można stosować na mniej nośne podłoża niż tynki tradycyjne. Ich powierzchnia po ułożeniu jest na tyle gładka, że nie ma konieczności wykańczania jej gładzią.

Tynki polimerowe

To masy gotowe do nanoszenia, sprzedawane w plastikowych wiaderkach. Po otwarciu wystarczy tylko rozmieszać zawartość i od razu nanosić na ściany. Produkowane są na bazie żywic akrylowych lub silikonu. Bardzo łatwe w nanoszeniu, tworzą elastyczną, a przy tym mocną powłokę. Niestety, ograniczają paroprzepuszczalność przegrody, więc jeśli inwestorowi na niej zależy, lepiej nie wykańczać ścian tynkiem żywicznym, zwłaszcza akrylowym.

Tynki strukturalne

To także masy gotowe do nanoszenia na ściany. Ich spoiwem przeważnie jest żywica akrylowa, zawierają jednak w składzie również kruszywo, które umożliwia nadanie warstwie tynku dekoracyjnej faktury. Nie stosuje się ich raczej na suche mury, tylko na ściany wstępnie wyrównane tynkiem cementowym, cementowo-wapiennym lub innym.

oprac. Agnieszka Zygmunt
zdjęcia: Atlas, Alpol, Baumit, Cekol